Die betrokke artikel het in werking getree op 1 Maart 2016. Dit hou geweldige groot implikasies in vir spesifiek boere by afsterwe. Ingevolge die betrokke artikel, word by ’n boer se afsterwe, sy boedel nou beskou as ’n aparte entiteit vir inkomstebelastingdoeleindes. Voorheen was die boedel net beskou as ’n verlengstuk van die oorledene en nie ’n aparte entiteit nie. Dit word dus nou aanvaar deur SARS dat by afsterwe die boer sy lewende hawe en implimente “verkoop” het aan die boedel. Die boedel betaal nou inkomstebelasting op die verskil tussen die billike markwaarde van die lewende hawe en implimente en die inkomstebelastingwaarde daarvan. Voor 1 Maart 2016 is die betrokke bates net in ag geneem vir boedelbelastingdoeleindes – nou ook vir inkomstebelastingdoeleindes.
Die inkomstebelastingwaarde van lewende hawe is baie laag bv. R40 vir ’n koei en R6 vir ’n ooi. Net so ook die waarde van plaasimplemente, wat binne 4 jaar afgeskryf sal word vir inkomstebelastingdoeleindes – tot ’n nul waarde in die finansiële state.
Wanneer ’n boer dus sterf en hy sy implemente en lewende hawe in sy eie naam besit het, word vir inkomstebelastingdoeleindes die volgende berekeninge gemaak: billike markwaarde minus inkomstebelastingwaarde x marginale koers (wat nou a.g.v die insluiting van die groot verskil in waarde van hierdie bates, feitlik altyd 41% sal wees). Hierdie inkomstebelasting moet nou deur die boedel betaal word. Gevolglik het dit ’n groot impak op die likiditeit van die boedel en dit kan groot kontanttekorte veroorsaak, met gepaardgaande nadelige effek op vererwing, veral wat die gade betref, aangesien die gade gewoonlik die restantkontant van die boedel sal erf. Vir hierdie kontanttekort in die boedel sal daar nou voorsiening gemaak moet word. Indien daar dan nie voldoende kontant in die boedel beskikbaar is nie, kan dit impliseer dat boedelbates soos implemente en lewende hawe te gelde gemaak moet word, om onder andere nou SARS te kan betaal.
Dit is dus belangrik dat boere kennis neem van hierdie belastingwysiging en dat hulle boedelbeplannings sal laat doen om die effek van die nuwe wetgewing op die boedels, asook op vererwings aan erfgename, vas te stel.
U is welkom om met Van Dyk Cilliers te skakel vir meer inligting. 021 864 2607 of vandyk@vandykcilliersconsulting.co.za