Hereregte is ‘n belasting wat deur die koper betaalbaar is en word gehef op die waarde van enige onroerende eiendom wat by wyse van ‘n transaksie verkry word.
Wat met ”waarde” bedoel word:
Hereregte is betaalbaar op die grootste van (a) die vergoeding in die ooreenkoms; (b) die billike markwaarde van die eiendom; (c) die verklaarde waarde van die eiendom.
Wat met “onroerende eiendom” bedoel word:
Dit is grond in Suid-Afrika plus installasies daarop, insluitende:
- reële regte op grond;
- regte op minerale;
- ‘n aandeel of belang in ‘n residensiële eiendomsmaatskappy;
- ‘n aandeel of ledebelang in ‘n beherende maatskappy as daardie maatskappy en al sy filiaalmaatskappye as residensiële eiendomsmaatskappye kwalifiseer;
- ‘n aandeel in ‘n deelblokmaatskappy;
- ‘n voorwaardelike reg op ‘n residensiële eiendom of aandeel of ledebelang in ‘n residensiële eiendomsmaatskappy wat deur ‘n diskresionêre trust gehou word (nie ‘n spesiale trust nie).
‘n Residensiële eiendomsmaatskappy is waar die billike waarde van die eiendom of voorwaardelike reg meer as 50 persent behels van die totale billike markwaarde van al die bates van die maatskappy.
Transaksies wat algeheel vrygestel word van hereregte:
- Die Wet op Hereregte is met ingang van 25 Julie 2006 gewysig om voorsiening te maak vir ‘n vrystelling van hereregte ten opsigte van oordragte tussen geskeide gades. Indien die egskeidingsbevel egter uitgereik was toe dit nie vrygestel was nie (dus voor 25 Julie 2006), sal hereregte asook rente daarop betaalbaar wees indien die eiendom of die deel daarvan nooit oorgedra was nie;
- Eiendom wat van ‘n eggenoot verkry word as gevolg van die dood van die eggenoot;
- Wanneer gades binne gemeenskap van goedere trou en ‘n gade dus die eienaar van ‘n een halwe onverdeelde aandeel in die eiendom van ‘n ander gade word;
- Die betaling van BTW neem voorkeur bo die betaling van hereregte indien die verskaffer ‘n ondernemer is, mits dit nie die verkoop van die privaat woning van die ondernemer is nie.
- Eiendom van die oorledene wat verkry word deur middel van ‘n testament van die oorledene of deur intestate erfopvolging.
Hereregte is betaalbaar:
- Wanneer die waarde van ‘n eiendom wat verkoop word bo R1,000,000.00 is. Hierdie bedrag word jaarliks met die begrotingsrede bepaal en ‘n glyskaal word toegepas vir die berekening van hereregte.
- Wanneer boedelsamesmelting plaasvind en ‘n eiendom oorgedra word aan ‘n derde party, is slegs die oorledene se aandeel vrygestel van hereregte en sal die langslewende gade se deel wat oorgedra word belasbaar wees vir hereregte;
- Met registrasie van ‘n beperkende persoonlike reg sal hereregte betaalbaar wees. Die waarde van die vruggebruik word bepaal deur na die tabelle in die Administrasie van die Boedelwet te kyk waar ‘n formule vervat is vir so berekening;
- Wanneer ‘n vruggebruik/woonreg (enige beperkende persoonlike reg) gekanselleer word alvorens dit verval;
- Wanneer ‘n saaklike reg (‘n serwituut van reg van weg) geregistreer word.
Berekening wanneer slegs ‘n aandeel van ‘n eiendom oorgedra word:
Die berekening word gemaak deur die volle bedrag wat betaalbaar sou wees op ‘n volle oordrag te gebruik en dan te deel deur die aandeel wat oorgedra word. Die rede hiervoor is wanneer een helfte van ‘n aandeel oorgedra word van ‘n eiendom met ‘n waarde van byvoorbeeld R1,500,000.00, die helfte ten bedrae van R750,000.00 nie vrygestel sal word nie, maar die bedrag betaalbaar op R1,500,000.00 deur twee gedeel word en betaalbaar sal wees;
Indien hereregte nie binne 6 maande na die ondertekening van die ooreenkoms betaal word nie, word boeterentes daarop gehef.
Kontak gerus vir Morné van Niekerk by morne@fhbc.co.za of Marius Vorster by mvorster@fhbc.co.za indien u enige navrae het.